{"id":946,"date":"2023-06-28T07:56:54","date_gmt":"2023-06-28T07:56:54","guid":{"rendered":"https:\/\/digitalbabel.legal\/?p=946"},"modified":"2023-11-11T20:36:46","modified_gmt":"2023-11-11T20:36:46","slug":"czy-trzeba-informowac-o-korzystaniu-z-ai","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/digitalbabel.legal\/legaltech\/czy-trzeba-informowac-o-korzystaniu-z-ai\/","title":{"rendered":"Czy trzeba informowa\u0107 o korzystaniu z AI?"},"content":{"rendered":"\n
\"\"<\/a><\/figure>\n\n\n\n

Tytu\u0142owe pytanie zosta\u0142o zadane przez jednego z uczestnik\u00f3w webinaru nt generatywnej AI<\/a> w zesz\u0142ym tygodniu. Pytanie ciekawe, bo dotyka kilku istotnych aspekt\u00f3w zwi\u0105zanych z korzystaniem z AI \u2013 przede wszystkim ryzyka wyst\u0119powania b\u0142\u0119d\u00f3w w generowanych tre\u015bciach oraz problemu autorstwa tre\u015bci tworzonych przy wsparciu AI.<\/p>\n\n\n\n

Ameryka\u0144skie s\u0105dy wymagaj\u0105 o\u015bwiadcze\u0144 o AI<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Zagadnienia te sta\u0142y si\u0119 ostatnio g\u0142o\u015bne za spraw\u0105 nowojorskiego adwokata<\/a>, kt\u00f3ry z\u0142o\u017cy\u0142 pismo procesowe powo\u0142uj\u0105ce si\u0119 na szereg nieistniej\u0105cych orzecze\u0144 s\u0105dowych, wygenerowanych z u\u017cyciem ChatGPT i nie poddanych jakiejkolwiek weryfikacji. Okazuje si\u0119, \u017ce takich przypadk\u00f3w jest wi\u0119cej<\/a> i to nie tylko w Ameryce<\/a>.<\/p>\n\n\n\n

W konsekwencji niekt\u00f3re s\u0105dy w USA i Kanadzie zacz\u0119\u0142y wymaga\u0107 od prawnik\u00f3w, by ujawniali fakt korzystania z system\u00f3w AI do przygotowania pism procesowych oraz wskazywali, jak takie narz\u0119dzia by\u0142y wykorzystywane oraz kt\u00f3re fragmenty zosta\u0142y wygenerowane przez system AI.<\/p>\n\n\n\n

Niekt\u00f3re s\u0105dy ograniczy\u0142y takie wymaganie do tre\u015bci stworzonych z u\u017cyciem system\u00f3w generatywnej AI takich jak ChatGPT, inne wymagaj\u0105, aby ujawnia\u0107 u\u017cycie dowolnego systemu sztucznej inteligencji.<\/p>\n\n\n\n

Poni\u017cej dwa przyk\u0142ady takich wymaga\u0144 \u2013 pierwsze s\u0119dziego ameryka\u0144skiego Court of International Trade, drugiego za\u015b kanadyjskiego s\u0105du w Manitobie.<\/p>\n\n\n\n

\"\"<\/a><\/figure>\n\n\n\n
\"\"<\/a><\/figure>\n\n\n\n

Systemy AI a systemy generatywnej AI<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Nie powinno si\u0119 jednak stawia\u0107 znaku r\u00f3wno\u015bci pomi\u0119dzy systemami generatywnej AI a innymi systemami sztucznej inteligencji z punktu widzenia oceny ryzyk zwi\u0105zanych z ich dzia\u0142aniem.<\/p>\n\n\n\n

Systemy AI mog\u0105 by\u0107 bardzo r\u00f3\u017cne, podobnie jak bardzo r\u00f3\u017cne mog\u0105 by\u0107 programy komputerowe. System AI mo\u017ce by\u0107 zar\u00f3wno samodzielnym programem jak i cz\u0119\u015bci\u0105 innego systemu. Techniki programowania wykorzystuj\u0105ce sztuczn\u0105 inteligencj\u0119 rozpowszechni\u0142y si\u0119 na tyle, \u017ce elementy AI mo\u017cna odnale\u017a\u0107 praktycznie w ka\u017cdym oprogramowaniu, kt\u00f3re wykorzystujemy na co dzie\u0144. Sztuczna inteligencja jest w wyszukiwarkach internetowych, w systemach rekomendacji produkt\u00f3w w sklepach internetowych, w asystentach g\u0142osowych, w systemie antyspamowym poczty elektronicznej, w programie do t\u0142umacze\u0144 czy w programie do wykrywania i korekty b\u0142\u0119d\u00f3w j\u0119zykowych.<\/p>\n\n\n\n

Specyficzn\u0105 cech\u0105 system\u00f3w generatywnej AI, wyr\u00f3\u017cniaj\u0105c\u0105 je od innych system\u00f3w AI, jest to, \u017ce w ich dzia\u0142aniu wyst\u0119puje element losowo\u015bci.<\/p>\n\n\n\n

Oprogramowanie AI mo\u017ce dzia\u0142a\u0107 w powtarzalny spos\u00f3b, je\u015bli model wytrenowany na okre\u015blonych danych nie jest aktualizowany ani modyfikowany w czasie rzeczywistym. Oznacza to, \u017ce taki model nie uczy si\u0119 ani nie dostosowuje do nowych informacji, kt\u00f3re mog\u0105 pojawi\u0107 si\u0119 po jego treningu. Jest to tzw. model statyczny AI<\/strong>. Taki system dzia\u0142a tak samo za ka\u017cdym razem, o ile otrzymuje te same dane wej\u015bciowe. Je\u015bli podamy ten sam zestaw danych wej\u015bciowych dwukrotnie, system powinien zwr\u00f3ci\u0107 te same odpowiedzi.<\/p>\n\n\n\n

Jednak w przypadku system\u00f3w generatywnej AI prawdopodobie\u0144stwo i losowo\u015b\u0107 s\u0105 fundamentami ich dzia\u0142ania. W rezultacie nie da si\u0119 do ko\u0144ca przewidzie\u0107 tego, jak taki system si\u0119 zachowa po otrzymaniu okre\u015blonych danych wej\u015bciowych.<\/p>\n\n\n\n

Najpro\u015bciej to pokaza\u0107 na przyk\u0142adzie system\u00f3w tekstowych takich jak ChatGPT. Dzia\u0142anie ich polega na analizowaniu podanego pytania (promptu), a nast\u0119pnie generowaniu odpowiedzi na tej podstawie. Modele te wykorzystuj\u0105 zbiory danych treningowych, aby nauczy\u0107 si\u0119 wzorc\u00f3w j\u0119zykowych i kontekstowych zale\u017cno\u015bci, kt\u00f3re pomagaj\u0105 mu generowa\u0107 sensowne odpowiedzi.<\/p>\n\n\n\n

Systemy te dzia\u0142aj\u0105 na zasadzie generacji sekwencji s\u0142\u00f3w w oparciu o prawdopodobie\u0144stwo ich wyst\u0105pienia, przy czym odpowiedzi mog\u0105 by\u0107 r\u00f3\u017cne w zale\u017cno\u015bci od podanego kontekstu i danych wej\u015bciowych.<\/p>\n\n\n\n

Wbrew intuicji, wybranie s\u0142\u00f3w o najwi\u0119kszym prawdopodobie\u0144stwie ich wyst\u0105pienia, najcz\u0119\u015bciej nie prowadzi do powstania interesuj\u0105cego tekstu. Dopiero zmniejszenie prawdopodobie\u0144stwa (i zarazem zwi\u0119kszenie roli elementu losowo\u015bci) sprawia, \u017ce ChatGPT daje lepsze rezultaty.<\/p>\n\n\n\n

Wi\u0119cej na ten temat w znakomitym artykule Stephana Wolframa \u201eWhat Is ChatGPT Doing \u2026 and Why Does It Work?\u201d<\/a>, z kt\u00f3rego tak\u017ce pochodzi powy\u017csza ilustracja.<\/p>\n\n\n\n

Co nale\u017cy ujawnia\u0107?<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Wymaganie, aby ujawnia\u0107 samo skorzystanie z dowolnego systemu AI, jest nadmierne. Powszechno\u015b\u0107 wyst\u0119powania tych system\u00f3w sprawia, \u017ce spe\u0142nienie tego wymagania by\u0142oby zar\u00f3wno k\u0142opotliwe jak i niepotrzebne.<\/p>\n\n\n\n

Czemu mia\u0142oby s\u0142u\u017cy\u0107 ujawnienie skorzystania z wyszukiwarki internetowej, kt\u00f3ra wy\u015bwietla wyniki w oparciu o rekomendacje systemu AI? Albo sprawdzenie poprawno\u015bci j\u0119zykowej tekstu przy pomocy systemu, kt\u00f3ry podpowiada poprawne formy gramatyczne lub zwroty?<\/p>\n\n\n\n

Problem pojawia si\u0119 dopiero przy systemach generatywnej AI. I na spos\u00f3b korzystania z nich faktycznie warto zwr\u00f3ci\u0107 uwag\u0119.<\/p>\n\n\n\n

Trzy podstawowe wytyczne<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

Podstawowe zasady bezpiecznego (prawnie) korzystania z generatywnych system\u00f3w s\u0105 proste. Mo\u017cna jest podsumowa\u0107 w trzech punktach \u2013 dw\u00f3ch odnosz\u0105cych si\u0119 do danych wprowadzanych do systemu generatywnej AI (inputu, inaczej tzw. promptu) i jednego odnosz\u0105cego si\u0119 do generowanych tre\u015bci (outputu):<\/p>\n\n\n\n

    \n
  1. Dane wprowadzane do systemu generatywnej AI powinny by\u0107 anonimizowane.<\/li>\n\n\n\n
  2. Dane wprowadzane do systemu generatywnej AI nie mog\u0105 zawiera\u0107 danych obj\u0119tych tajemnic\u0105 zawodow\u0105 lub chronionych w inny spos\u00f3b.<\/li>\n\n\n\n
  3. Rezultaty dzia\u0142ania systemu generatywnej AI musz\u0105 by\u0107 zawsze weryfikowane przez cz\u0142owieka.<\/li>\n<\/ol>\n\n\n\n

    Zasady te przywo\u0142uj\u0119 w \u015blad za rekomendacjami dla radc\u00f3w prawnych dotycz\u0105cych korzystania z system\u00f3w generatywnej AI przygotowanymi przez Komisja Legaltech przy OIRP w Warszawie<\/a> (\u201eJak korzysta\u0107 z narz\u0119dzi generatywnej sztucznej inteligencji w pracy radc\u00f3w prawnych?\u201d<\/a> – Temidium z czerwca 2023 r.). Maj\u0105 one charakter na tyle uniwersalny, \u017ce mog\u0105 by\u0107 stosowane tak\u017ce poza sfer\u0105 \u015bwiadczenia us\u0142ug prawnych.<\/p>\n\n\n\n

    Human in the loop<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

    \u0141atwo zauwa\u017cy\u0107, \u017ce pierwsze dwie rekomendacje dotycz\u0105 w zasadzie ka\u017cdego systemu informatycznego, w kt\u00f3rym dost\u0119p do danych mo\u017ce mie\u0107 inna osoba, czyli przede wszystkim system\u00f3w opartych na przetwarzaniu danych w chmurze. S\u0105 one zatem powt\u00f3rzeniem zasad, kt\u00f3ry ju\u017c obecnie powinny by\u0107 elementarzem ka\u017cdego u\u017cytkownika wsp\u00f3\u0142czesnego oprogramowania, cho\u0107 ryzyka zwi\u0105zane z ich nieprzestrzeganiem ulegaj\u0105 wzmocnieniu w przypadku system\u00f3w generatywnej AI, gdy\u017c systemy te wr\u0119cz zach\u0119caj\u0105 do wprowadzenia wi\u0119kszej ilo\u015bci danych \u2013 tylko wtedy wyniki ich dzia\u0142ania b\u0119d\u0105 bardziej kontekstowe i trafniejsze.<\/p>\n\n\n\n

    Dopiero rekomendacja trzecia jest \u015bci\u015ble zwi\u0105zana ze specyfik\u0105 dzia\u0142ania system\u00f3w generatywnej AI, czyli wspomnian\u0105 wy\u017cej zasad\u0105 ich dzia\u0142ania \u2013 generowania sekwencji s\u0142\u00f3w opartych na prawdopodobie\u0144stwie ich wyst\u0105pienia, co mo\u017ce prowadzi\u0107 do wytworzenia tre\u015bci zawieraj\u0105cych nieprawdziwe informacje.<\/p>\n\n\n\n

    I tu p\u00f3ki co nic nie zast\u0105pi cz\u0142owieka, kt\u00f3ry zweryfikuje wygenerowane tre\u015bci i sprawdzi ich poprawno\u015b\u0107 merytoryczn\u0105. Powstaje jednak pytanie, czy w zwi\u0105zku z tym zweryfikowane tre\u015bci musz\u0105 by\u0107 oznaczane jako wygenerowane przez AI. Weryfikacja jest wszak\u017ce r\u00f3wnoznaczna z aktem przyj\u0119cia odpowiedzialno\u015bci za takie tre\u015bci.<\/p>\n\n\n\n

    Jak korzystamy z generatywnej AI w praktyce?<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

    W praktyce stosunkowo ma\u0142o prawdopodobne jest, aby\u015bmy korzystali z wynik\u00f3w dzia\u0142ania systemu generatywnej AI bez jakiejkolwiek ingerencji w wytworzon\u0105 tre\u015b\u0107 (o ile tre\u015bciami b\u0119d\u0105 teksty \u2013 inaczej przedstawia si\u0119 sytuacja, gdy tre\u015bciami s\u0105 grafiki lub wideo).<\/p>\n\n\n\n

    Zwykle du\u017co cz\u0119stsza b\u0119dzie sytuacja, \u017ce otrzymane wyniki poddamy szeregu zmianom i modyfikacji. Mo\u017cliwe jest, \u017ce tre\u015bci wygenerowane przez system generatywnej AI potraktujemy wr\u0119cz jako inspiracj\u0119, pierwszy projekt, kt\u00f3ry nast\u0119pnie gruntownie przerobimy dla naszych potrzeb.<\/p>\n\n\n\n

    Czy w takim przypadku rzeczywi\u015bcie powinni\u015bmy informowa\u0107 o wykorzystaniu narz\u0119dzi sztucznej inteligencji?<\/p>\n\n\n\n

    Kto jest autorem?<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

    Nie ulega w\u0105tpliwo\u015bci, \u017ce w zdecydowanej wi\u0119kszo\u015bci przypadk\u00f3w \u201esurowe\u201d tre\u015bci wygenerowane przez generatywn\u0105 AI nie stanowi\u0105 utworu w rozumieniu prawa autorskiego (z zastrze\u017ceniem, \u017ce istotny wk\u0142ad cz\u0142owieka w proces kszta\u0142towania takiej tre\u015bci w ramach kolejnych prompt\u00f3w mo\u017ce zmieni\u0107 takie za\u0142o\u017cenie).<\/p>\n\n\n\n

    Jednak, je\u015bli takie tre\u015bci b\u0119d\u0105 wst\u0119pnym materia\u0142em do przygotowania finalnego dokumentu i zostan\u0105 poddane istotnemu przetworzeniu przez autora \u2013 cz\u0142owieka, to ostateczny wynik takiej pracy powinien by\u0107 traktowany w mojej ocenie jako utw\u00f3r chroniony przez prawo autorskie.<\/p>\n\n\n\n

    Inaczej m\u00f3wi\u0105c \u2013 je\u015bli cz\u0142owiek wykorzystuje do tworzenia utwor\u00f3w system generatywnej AI jako jeden z element\u00f3w procesu tw\u00f3rczego, powstan\u0105 utwory. Je\u015bli wygenerowane przez system AI tre\u015bci traktujemy jako ko\u0144cowy rezultat danego procesu i nie poddajemy ich istotnym zmianom, to utw\u00f3r nie powstanie.<\/p>\n\n\n\n

    W praktyce rozr\u00f3\u017cnienie pomi\u0119dzy tymi sytuacjami b\u0119dzie trudne i b\u0119dzie to rola orzecznictwa sadowego.<\/p>\n\n\n\n

    Rozr\u00f3\u017cnienie to b\u0119dzie mia\u0142o jednak istotny wp\u0142yw na odpowied\u017a na tytu\u0142owe pytanie.<\/p>\n\n\n\n

    A wi\u0119c – czy trzeba informowa\u0107 o korzystaniu z AI?<\/strong><\/h2>\n\n\n\n

    Je\u015bli w wyniku korzystania z system\u00f3w generatywnej AI powstanie utw\u00f3r (czyli system AI by\u0142 jedynie narz\u0119dziem w procesie tw\u00f3rczym), to wed\u0142ug mnie nie ma potrzeby informowania o tym, \u017ce w procesie jego powstania wykorzystano system AI (podobnie jak nie informujemy, przy pomocy jakich narz\u0119dzi zbieramy informacje opisane w utworze i \u017ce to by\u0142a wyszukiwarka internetowa wykorzystuj\u0105ca AI). Powstanie utworu wi\u0105\u017ce si\u0119 zazwyczaj tak\u017ce z weryfikacj\u0105 wykorzystanych do jego powstania \u201esurowc\u00f3w\u201d.<\/p>\n\n\n\n

    Je\u015bli jednak utw\u00f3r nie powstaje (gdy\u017c wykorzystywane s\u0105 \u201esurowe\u201d tre\u015bci wygenerowane przez system), to odbiorc\u0119 tych tre\u015bci powinni\u015bmy poinformowa\u0107 o wykorzystaniu AI, gdy\u017c:<\/p>\n\n\n\n

      \n
    • tre\u015bci te mog\u0142y zosta\u0107 niezweryfikowane pod k\u0105tem ich prawdziwo\u015bci, a odbiorca nie b\u0119dzie si\u0119 tego spodziewa\u0142 nie wiedz\u0105c o sposobie wytworzenia tekstu,<\/li>\n\n\n\n
    • odbiorca tych tre\u015bci mo\u017ce potrzebowa\u0107 tych tre\u015bci w celu realizacji umowy, w ramach kt\u00f3rej zobowi\u0105za\u0142 si\u0119 do przeniesienia autorskich praw maj\u0105tkowych do takich tre\u015bci lub sk\u0142ada o\u015bwiadczenie o przys\u0142ugiwaniu mu do tych tre\u015bci praw autorskich.<\/li>\n<\/ul>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

      Tytu\u0142owe pytanie zosta\u0142o zadane przez jednego z uczestnik\u00f3w webinaru nt generatywnej AI w zesz\u0142ym tygodniu. Pytanie ciekawe, bo dotyka kilku istotnych aspekt\u00f3w zwi\u0105zanych z korzystaniem z AI \u2013 przede wszystkim ryzyka wyst\u0119powania b\u0142\u0119d\u00f3w w generowanych tre\u015bciach oraz problemu autorstwa tre\u015bci tworzonych przy wsparciu AI. Ameryka\u0144skie s\u0105dy wymagaj\u0105 o\u015bwiadcze\u0144 o AI Zagadnienia te sta\u0142y si\u0119 ostatnio g\u0142o\u015bne za […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":947,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_jetpack_memberships_contains_paid_content":false,"footnotes":""},"categories":[77,160,84,159],"tags":[106,200,198,199,108],"jetpack_sharing_enabled":true,"jetpack_featured_media_url":"https:\/\/digitalbabel.legal\/wp-content\/uploads\/2023\/06\/bd3a6750-5637-4bc9-b858-e1340a33cc4d.jpg","_links":{"self":[{"href":"https:\/\/digitalbabel.legal\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/946"}],"collection":[{"href":"https:\/\/digitalbabel.legal\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/digitalbabel.legal\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/digitalbabel.legal\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/digitalbabel.legal\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=946"}],"version-history":[{"count":-6,"href":"https:\/\/digitalbabel.legal\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/946\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/digitalbabel.legal\/wp-json\/wp\/v2\/media\/947"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/digitalbabel.legal\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=946"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/digitalbabel.legal\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=946"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/digitalbabel.legal\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=946"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}